Προτεραιότητες

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΪΤΡΕΓΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ

Κάποτε, ο Joseph Chilton Pierce, ο συγγραφέας του βιβλίου "Το Μαγικό Παιδί", είχε, με την καθοδήγηση του πνευματικού του δασκάλου, ένα βίωμα της εσωτερικής του φύσης. Η ανταπόκρισή του σ' αυτό το βίωμα ήταν, πολύ απλά: "Το θέλω αυτό". Ήξερε, με τρόπο αναμφισβήτητο, ότι αυτό που είχε βιώσει συνδεόταν με το σκοπό για τον οποίο ήταν ζωντανός, με το σκοπό της ίδιας της ζωής.

Αναμένεται ότι ο Μαϊτρέγια θα επαναλάβει αυτό το κατόρθωμα σε παγκόσμια κλίμακα. Θα δώσει σε όλους ή στους πιο πολλούς από μας ένα βίωμα της εσωτερικής μας φύσης. Μετά απ' αυτό, υπάρχει κάθε λόγος να περιμένουμε μια συλλογική ανταπόκριση που θα λέει: "Το θέλουμε αυτό". Από εκείνο το σημείο και μετά, η παιδεία όπως την ξέρουμε θα μπει σε μια πορεία ριζικής αλλαγής.

Το θεμελιώδες ίσως αξίωμα των διδασκαλιών της Προαιώνιας Σοφίας είναι ότι ο σκοπός της ζωής είναι η εξέλιξη της συνείδησης. Ποικίλες φιλοσοφικές και θρησκευτικές εκδοχές αυτού του αξιώματος υπήρξαν αντικείμενο διαμάχης επί αιώνες. Τώρα η ανάδυση του Μαϊτρέγια θα δώσει τέλος στη διένεξη. Το γεγονός ότι θα βλέπουμε τις ικανότητες του Μαϊτρέγια και ότι θα έχουμε βιώσει την εσωτερική μας φύση πρέπει να αναμένεται ότι θα προκαλέσει, σε ευρεία κλίμακα, την απαίτηση για εκπαιδευτικά συστήματα που θα κάνουν δυνατή τη συνεχή πνευματική ανάπτυξη. Η πρόκληση που θα έχουν μπροστά τους οι παιδαγωγοί θα είναι διπλή: πρώτον, πώς να κατανοήσουν οι ίδιοι όσο γίνεται βαθύτερα τις αλήθειες που θα καταδείξει ο Μαϊτρέγια, και, δεύτερον, πώς ν' αναπτύξουν τα μέσα με τα οποία θα μεταδώσουν την πραγματικότητα αυτών των αληθειών στην επόμενη γενιά.

Ποιες είναι οι θεμελιώδεις ιδέες για την παιδεία που θα εκπροσωπεί ο Μαϊτρέγια;

Μετά την Ημέρα της Αναγγελίας θα πρέπει να έχει γίνει απόλυτα σαφές ότι υπάρχει νόημα και σκοπός στην ύπαρξη: όχι νόημα δημιουργημένο από την ανθρωπότητα, αλλά νόημα έμφυτο στην ίδια τη ζωή. Για ν' αντιστρέψουμε την περίφημη ρήση του Σαρτρ: το νόημα προηγείται της ύπαρξης. Είμαστε εδώ για ένα σκοπό. Αυτός ο σκοπός είναι να προχωρήσουμε προς την ενότητα -- την ενότητα μέσα μας, την ενότητα ανάμεσα σε όλους τους ανθρώπους, την ενότητα με τη Μεγάλη Ζωή της οποίας εμείς είμαστε ένα μικρό μέρος.

Οι παιδαγωγοί θα συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο ότι οι σκοποί για τους οποίους βρισκόμαστε στον κόσμο είναι έμφυτοι στην εσωτερική μας σύσταση. Τούτη τη στιγμή, οι περισσότεροι ψυχολόγοι και παιδαγωγοί αναγνωρίζουν τρεις, λίγο-πολύ ξεχωριστές απόψεις του ανθρώπου: το φυσικό σώμα, τη συναισθηματική ζωή και τη νοητική ζωή. Η παιδεία γενικά αποβλέπει σήμερα στην ανάπτυξη του νου πάνω σε μια υποδομή σωματικού και συναισθηματικού ελέγχου. Εκείνο που αγνοείται συνήθως είναι η ψυχή ή ο αληθινός Εαυτός, ένα κέντρο συνείδησης που είναι ουσιαστικά πιο πραγματικό από την προσωπικότητά μας, αλλά παραμένει προς το παρόν έξω από την εμπειρία των περισσότερων ανθρώπων. Η φύση της ψυχής είναι ν' αγαπάει και να υπηρετεί. Δεν γνωρίζει ούτε αίσθηση χωριστότητας ούτε φόβο. Βιώνοντας ενότητα με το όλο, η ψυχή είναι απόλυτα αφιερωμένη στην ευημερία του όλου. Οι μεγάλοι άνδρες και γυναίκες της ιστορίας, όπως ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, η Ιωάννα της Λωραίνης και ο Μαχάτμα Γκάντι έχουν καταδείξει πώς είναι οι άνθρωποι όταν η ζωή τους είναι "εμποτισμένη από την ψυχή". Από τη στιγμή που θα συνειδητοποιήσουμε ότι τέτοιες ζωές δεν συμβαίνουν τυχαία αλλά είναι αποτέλεσμα διεργασιών που διέπονται από νόμους, θα αναζητήσουμε συστήματα παιδείας που θα μας οδηγούν συνειδητά προς την ψυχή.

Πώς μπορεί η παιδεία να διευκολύνει τη συνειδητή βίωση της ψυχής;

Το αρχαίο ρητό "γνώθι σαυτόν" δείχνει το δρόμο προς τη συνειδητή βίωση της ψυχής. Με τον ίδιο τρόπο, "Αυτοπραγμάτωση" είναι ο όρος που χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει τον άμεσο στόχο της ανθρωπότητας. Όπως υποδηλώνουν αυτές οι φράσεις, η κατανόηση και η κατάκτηση των δυνάμεων που υπάρχουν μέσα μας θα είναι κεντρική στην παιδεία του μέλλοντος. Ωστόσο, αυτό δεν πρέπει να ερμηνευτεί ως υπέρμετρη έμφαση στην ενδοσκόπηση. Η πρόοδος εξαρτάται και από ένα βαθύ ενδιαφέρον για τον κόσμο γύρω μας και μια κατανόηση αυτού του κόσμου. Σε τελευταία ανάλυση, η υπηρεσία προς τους άλλους με πνεύμα ανιδιοτέλειας γίνεται το πρωταρχικό μέσο και ο σκοπός της πνευματικής προόδου.

Την παιδεία θα διαποτίζει ένας νέος σεβασμός για την αυτονομία και τη μοναδικότητα κάθε παιδιού από την ώρα που θα γεννιέται. Το σημαντικότερο, κάθε παιδί θ' αναγνωρίζεται ότι είναι μια ψυχή σ' ενσάρκωση, όχι μια άγραφη πλάκα που περιμένει να τη γράψουν. Κατά συνέπεια, οι παιδαγωγοί θα προσπαθούν να αξιολογούν την ιδιαίτερη φύση κάθε παιδιού και να προσαρμόζουν τις μεθόδους τους ανάλογα. "Όταν θα υπάρχει σοφή μεταχείριση από τη νηπιακή ηλικία, όταν το παιδί θα θεωρείται ως το σημαντικότερο μέλημα των γονιών και των δασκάλων του (γιατί είναι το μέλλον σε εμβρυώδη μορφή) και όταν ταυτόχρονα το παιδί θα διδάσκεται να έχει μια αίσθηση του μέτρου με τη σωστή ένταξή του στο μικρό κόσμο του οποίου είναι μέρος, θα βλέπουμε τότε να αναφαίνονται καθαρά οι μείζονες γραμμές δυσκολίας, οι βασικές τάσεις τού χαρακτήρα του και τα κενά στον εξοπλισμό του... Τότε αυτές οι κύριες δυσκολίες θα μπορούν να αντιμετωπιστούν με φωτισμένο τρόπο και όσες από τις βασικές του τάσεις είναι ανεπιθύμητες θα μπορούν να αντισταθμιστούν χάρη στη σοφία του παιδαγωγού και συνάμα τη συνεργασία και την κατανόηση του παιδιού. Το παιδί θα κατανοεί, γιατί θα το κατανοούν και κατά συνέπεια θα είναι άφοβο".

Η έμφαση στην ατομικότητα με κανέναν τρόπο δεν θα σημαίνει εγκατάλειψη της ομαδικής ευθύνης. Στο παιδαγωγικό σύστημα που κατά πάσα πιθανότητα είναι το καλύτερο απ' όσα εφαρμόζονται σήμερα (το σύστημα Waldorf όπως σχεδιάστηκε από τον Ρούντολφ Στάινερ), η ατομικότητα αναπτύσσεται πάνω στα θεμέλια των σχέσεων με το σύνολο. Σχεδόν όλες οι δραστηριότητες στην τάξη περιλαμβάνουν όλους τους μαθητές. Εξατομικευμένος προγραμματισμός δεν υπάρχει παρά ελάχιστος ή και καθόλου. Ωστόσο, οι δάσκαλοι Waldorf αφιερώνουν πολύ προσοχή στο να παρατηρούν και ν' ανταποκρίνονται με λεπταίσθητο τρόπο στις ατομικές ιδιοσυγκρασίες. Τα σχολεία Waldorf φέρνουν επίσης τη φαντασία και τις τέχνες σε σωστή ισορροπία με τα πιο γνωστικά μαθήματα και αφαιρούν την έμφαση στον ανταγωνισμό με το να καταργούν κατά μεγάλο μέρος τη βαθμολόγηση. Όλα αυτά τα στοιχεία θα πρέπει να αναμένεται ότι θα χαρακτηρίζουν τη στοιχειώδη εκπαίδευση στο μέλλον.

Για τους μεγαλύτερους μαθητές, τα σχολικά προγράμματα θα προσανατολίζονται όλο και πιο πολύ προς τη συνειδητή προσπάθεια να ολοκληρωθεί η προσωπικότητα και να έρθει το άτομο σ' επαφή με την ψυχή. Για την πλειονότητα των ανθρώπων, το κλειδί προς αυτή την κατεύθυνση θα είναι το να γίνουν περισσότερο νοητικά πολωμένοι, να γίνουν γνήσια σκεπτόμενα όντα και να πάψουν να κυριαρχούνται και να κατευθύνονται από το συναίσθημα. Η ανάπτυξη της ικανότητας των παιδιών να σκέφτονται καθαρά, επιδιώκοντας μια νέα κατανόηση, αντί ν' απομνημονεύουν απλώς γεγονότα, θα είναι κεντρική στην ανώτερη (και την ανώτατη) εκπαίδευση. Θα δίνεται έμφαση στις σχέσεις μεταξύ ατόμων και εθνών και οι σπουδαστές θα ενθαρρύνονται να διακρίνουν το νόημα ή την πνευματική σημασία των εξωτερικών φαινομένων.

Η επιστήμη του διαλογισμού, απαλλαγμένη από κάθε θρησκευτικό χρωματισμό, θα διδάσκεται κι αυτή. Για τα πιο προχωρημένα μέλη της ανθρωπότητας, θ' ανοίξουν σ' όλο τον κόσμο ορισμένες σχολές της Προαιώνιας Σοφίας. Σ' αυτές, θα γίνεται ειδική προετοιμασία για τις μεγάλες διευρύνσεις της συνείδησης που είναι γνωστές ως μυήσεις. Προβλέπεται επίσης ότι θ' ανοίξουν πολυάριθμα κέντρα στα οποία νέοι άνθρωποι θα διδάσκονται νέες τεχνικές για να φτάνουν στην Αυτοπραγμάτωση. Με μιαν απλή μορφή διαλογισμού και τη βοήθεια του Μαϊτρέγια, οι μαθητές θα κατορθώνουν να βιώσουν την αληθινή τους ταυτότητα. Προβλέπεται ότι γι' αυτά τα άτομα, όπως και για όλη την ανθρωπότητα, ακόμα και μια σύντομη ματιά στην αληθινή φύση του Εαυτού θα οδηγεί σε μια ζωή προσπάθειας για την πραγμάτωση αυτού του οράματος.

Αρχή