Διδασκαλίες της Προαιώνιας Σοφίας
επανενσάρκωση, κάρμα και περασμένες ζωές: Α Β Γ

επανενσάρκωση, κάρμα και περασμένες ζωές

του Μπέντζαμιν Κρεμ
Μέρος Α΄:

Στον κόσμο σήμερα υπάρχουν τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις στην ιδέα της επανεσάρκωσης.

Υπάρχει μια διπλή προσέγγιση στη Δύση, όπου η ιδέα αυτή καθεαυτή είναι σχεδόν ανύπαρκτη: τη συναντάμε είτε σα μια πίστη στη μετεμψύχωση ή "μετανάστευση των ψυχών" – με την έννοια ότι μπορεί να είσαι άνθρωπος σε μια ζωή και ζώο στην επόμενη, πράγμα που σημαίνει ότι είναι επικίνδυνο να σκοτώνεις μύγες ή να πατάς μυρμήγκια γιατί θα μπορούσαν να ήταν κάποτε η γιαγιά σου – είτε σαν ένα απλό ενδιαφέρον στις περασμένες ζωές. Αυτό είναι σχεδόν αποκλειστικά όλο κι όλο το ενδιαφέρον του δυτικού κόσμου για την έννοια της αναγέννησης.

Στην Ανατολή, οι άνθρωποι γενικά πιστεύουν στη επανενσάρκωση. Και, πολύ σωστά, τη συσχετίζουν με το Νόμο του Κάρμα. Δυστυχώς, ακόμα και στην Ανατολή, βλέπουν το Νόμο του Κάρμα από λαθεμένη σκοπιά. Δε λείπουν, βέβαια, και οι περιπτώσεις, τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση, όπου γίνεται σωστή ερμηνεία και προσέγγιση της ιδέας της αναγέννησης και της στενής της σχέσης με το Νόμο της Δράσης και της Αντίδρασης, της Αιτίας και του Αποτελέσματος.

Στην Ανατολή, οι πιο πολλοί άνθρωποι που πιστεύουν στο Νόμο του Κάρμα δέχονται ότι είναι αυτοί που είναι και βρίσκονται εκεί που βρίσκονται εξαιτίας των πράξεών τους σε μια προηγούμενη ζωή – πράγμα που είναι αληθινό: αλλά, δυστυχώς, πιστεύουν επίσης πως δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για ν' αλλάξουν τη συγκεκριμένη κατάστασή τους – πράγμα που δεν είναι αληθινό.

Στη Δύση, τείνουμε να πιστεύουμε ότι έχουμε πλήρη έλεγχο πάνω στο πεπρωμένο μας (και πράγματι έχουμε ώς ένα βαθμό), αλλά ότι δεν υπάρχει κανένας μεγαλύτερος νόμος που να διέπει το πεπρωμένο μας, πράγμα που δεν αληθεύει. Έτσι, σ' Ανατολή και Δύση, υπάρχει μια παρανόηση για το Νόμο του Κάρμα και για τη λειτουργία του μέσ' από το Νόμο της Αναγέννησης.

Ο Δυτικός έχει την τάση να απορρίπτει την ιδέα μιας μέλλουσας ζωής. Αυτή η ιδέα μόλις τώρα αρχίζει ν' απασχολεί το νου των ανθρώπων. Ακόμα κι αν του περάσει απ' το μυαλό, ο Δυτικός στην πραγματικότητα τη βλέπει από την άποψη ότι "αν έχω μέλλουσα ζωή, θα πρέπει να είχα και περασμένη ζωή: κι αν είχα περασμένη ζωή, θα ήταν ενδιαφέρον να μάθω ποιος ήμουν". Η εκλαϊκευμένη δυτική φιλολογία για τη επανενσάρκωση επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στις προηγούμενες ζωές. Υπάρχουν σήμερα πολλές τεχνικές – αυθεντικές και μη – που διαφημίζονται και χρησιμοποιούνται για να φέρουν τους ανθρώπους πίσω σε μια εμπειρία των περασμένων τους ζωών: ύπνωση, αναβίωση της γέννησης (rebirthing) κλπ. Φυσικά, γίνεται τώρα μεγάλη και σοβαρή έρευνα πάνω στο θέμα σε διάφορες χώρες. Το έργο του καθηγητή Ίαν Στίβενσον και άλλων προσθέτει πολλές ενδείξεις για την πραγματικότητα της επανενσάρκωσης. Αλλά πόσο επιθυμητό είναι να γνωρίζουμε τις περασμένες ζωές μας; Έχω τη γνώμη ότι οι πιο πολλοί από μας, αν ξέραμε πραγματικά τις περασμένες ζωές μας, θα βρίσκαμε ένα-δυο πράγματα που μπορεί να μας έκαναν να ντρεπόμαστε και που ίσως θα προτιμούσαμε να μην τα γνωρίζουμε.

* * *

Ο κίνδυνος από τη γνώση των περασμένων μας ζωών

Έχει κάποια αξία να γνωρίζουμε τις περασμένες μας ζωές; Μετά από ένα ορισμένο σημείο, ναι. Πριν απ' αυτό το σημείο, όχι μόνο δεν έχει καμιά ιδιαίτερη αξία, αλλά αντίθετα μπορεί να είναι κι επικίνδυνο. Υπάρχει ένας νόμος, ελάχιστα γνωστός, που λέει ότι όταν αποκτούμε πραγματική επίγνωση της προηγούμενης ζωής μας, εισερχόμαστε στο κάρμα εκείνης της περιόδου. Οι πιο πολλοί από μας έχουμε ν' αντιμετωπίσουμε ένα αρκετά βαρύ φορτίο από κάρμα σε τούτη τη ζωή χωρίς να μας χρειάζεται κι ένα φορτίο από κάποια προηγούμενη ζωή μας, που ευτυχώς δεν καλούμαστε ακόμα να το διαλύσουμε.

Και είναι ανευθυνότητα εκ μέρους των λεγόμενων ψυχορατικών να διηγούνται στους ανθρώπους τις περασμένες τους ζωές: κι αυτό ισχύει ακόμα κι αν τις λένε σωστά. Ή μάλλον, ισχύει ακόμα περισσότερο αν τις λένε σωστά. Αν κάνουν λάθος, οι άνθρωποι θ' αρχίσουν να πλάθουν μορφές σκέψεις γύρω απ' αυτή τη λαθεμένη εικόνα του εαυτού τους. Αυτό θα οδηγήσει σε συναισθηματικές ψευδαισθήσεις (θυμαπάτες) και νοητικές πλάνες. Αν πάλι δεν κάνουν λάθος, τότε ο άνθρωπος που μαθαίνει για την περασμένη ζωή του εισέρχεται στο κάρμα εκείνης της ζωής, ενώ μπορεί να μην είναι ακόμα έτοιμος γι' αυτό.

Υπάρχουν περιπτώσεις, σε ορισμένες ψυχικές αρρώστιες που δεν μπορούν ν' αντιμετωπιστούν με κανέναν άλλο τρόπο, όπου μπορεί να είναι χρήσιμο να πάει κανείς πίσω σε μια προηγούμενη ζωή. Τέτοιες περιπτώσεις είναι σχετικά λίγες, και η επιστροφή στην προηγούμενη ζωή γίνεται με ύπνωση. Το όλο θέμα είναι γεμάτο κινδύνους και πολυπλοκότητα. Όταν οι περασμένες μας ζωές αναδύονται αυθόρμητα στη συνείδησή μας, αυτό γίνεται σύμφωνα με νόμο. Στην πραγματικότητα, είναι πιο σημαντικό να κατανοούμε το Νόμο ως κάτι που συμβαίνει τώρα, όχι στο παρελθόν. Φυσικά, είναι χρήσιμο να ξέρεις ότι στην προηγούμενη ζωή σου ήσουν οδοκαθαριστής – αυτό σου δίνει μια αίσθηση του μέτρου. Αλλά είναι πιο σημαντικό να ξέρουμε ότι κάθε στιγμή της ζωής μας δημιουργούμε κάρμα, ότι δημιουργούμε την επόμενη ζωή μας τούτη εδώ τη στιγμή.

Περιττό να σας πω ότι πάντα θα βρείτε ανθρώπους με ψυχική όραση. Το "κανάλι", ο ευαίσθητος στα λεπτότερα επίπεδα, μετά χαράς – και με το αζημίωτο – θα δεχτεί να κοιτάξει το παρελθόν σας και να σας πει τις προηγούμενες ζωές σας: αλλά πώς ξέρετε αν αυτά που λέει είναι σωστά ή λάθος; Είναι καλύτερα να κρατήσετε τα λεφτά σας. Αν σας πουν ότι σε μια προηγούμενη ζωή ήσασταν κάποιος μεγάλος και τρανός (συνήθως κάποιος βασιλιάς ή κάποια βασίλισσα ή ιέρεια), μια ιέρεια στην Αίγυπτο, ας πούμε, πώς μπορεί ν' αποδειχτεί αυτό; Και είσαστε άραγε σήμερα κάτι το έστω και ισοδύναμο σε σπουδαιότητα, επιρροή και δύναμη στον κόσμο; Συνεισφέρετε κάτι το πηγαίο και το δημιουργικό στη ζωή;

* * *

Οι αναμνήσεις δεν είναι αλάθητες

Επίσης, δεν υπάρχει πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο από το να κάνουμε λάθος ακόμα και με τις δικές μας "αναμνήσεις". Ας μου επιτραπεί να φέρω σαν παράδειγμα μια δική μου εμπειρία που αναδύθηκε στη συνείδησή μου στη διάρκεια ενός βαθύτατου διαλογισμού που κράτησε γύρω στις πέντε ώρες. Είδα τον εαυτό μου (δεν έμοιαζε μ' εμένα όπως είμαι τώρα, αλλά παρ' όλ' αυτά αναγνώρισα τον εαυτό μου) σαν έναν ιερέα στη διάρκεια θρησκευτικών διωγμών κάπου στην Ευρώπη γύρω στα 1650. Η εκκλησία μου έβλεπε σε μια πλατεία. Στεκόμουν στα σκαλοπάτια έξω από την εκκλησία κι άκουγα τις κραυγές και τα ξεφωνητά πόνου και τρόμου. Ήξερα τι σήμαινε αυτό: οι προτεστάντες σφαγιάζονταν από τους στρατιώτες. Από ένα δρόμο σε μια γωνία της πλατείας οι άνθρωποι έρχονταν τρέχοντας, ξεφωνίζοντας, κυνηγημένοι από τους στρατιώτες. Διαγώνια διέσχιζαν την πλατεία κι έτρεχαν να μπουν στην εκκλησιά, αναζητώντας άσυλο. Εγώ στεκόμουνα στην είσοδο της εκκλησίας, μια πολύ ψηλή και γεροδεμένη φιγούρα μ' ένα μακρύ μαύρο ράσο, προτρέποντας τον τρομοκρατημένο κόσμο να βιαστεί και να μπει στην εκκλησιά. Οι στρατιώτες έφτασαν ώς τα σκαλιά, τρυπώντας και χτυπώντας στα τυφλά με τα σπαθιά τους. Δεν ένιωθα κανένα φόβο (καθώς θυμάμαι τώρα, έμοιαζα να έχω ένα φυσικό σώμα στην πρώτη ακτίνα – την ακτίνα της δύναμης) παρά άπλωσα τα χέρια μου στα πλάγια για να φράξω το πέρασμά τους. Είπα: "Τούτος είναι ο ιερός μου τόπος". Με έκπληξή μου είδα ότι αυτό δεν τους εντυπωσίασε στο ελάχιστο κι ένας απ' αυτούς με διαπέρασε με το σπαθί του. Βλέπω τη σκηνή ολοζώντανη ακόμα και τώρα – εκείνον τον ψηλό, γεροδεμένο άντρα και το ξίφος να του διαπερνά το στήθος. Έπεσα, και μπορώ ακόμα να νιώσω καθαρά την αίσθηση της σκληρής και κρύας πέτρας στο μάγουλό μου καθώς κειτόμουν πεθαίνοντας στα σκαλοπάτια της εκκλησιάς μου.

Για αρκετά χρόνια, πίστευα ότι είχα θυμηθεί με πλήρη καθαρότητα, σαν σε ταινία, τις τελευταίες στιγμές μιας προηγούμενης ζωής και μόνο εδώ και δέκα χρόνια έμαθα από το Δάσκαλό μου ότι η εμπειρία ήταν μεν πραγματική, ότι είχε συμβεί, αλλά όχι σ' εμένα. Δεν είχε καμιά σχέση μ' εμένα: δεν είχα ποτέ ζήσει κοντά σ' εκείνη τη μικρή πόλη, ούτε ήμουν εγώ ο ιερέας με το μαύρο ράσο. Ήταν μια ψυχορατική βίωση του θανάτου ενός ανθρώπου που συνδέεται στενά μαζί μου στο επίπεδο της ψυχής. Επομένως, πώς μπορεί κανείς να ξέρει τι είναι οι εικόνες που συλλαμβάνει; Πώς μπορεί να είναι σίγουρος;

* * *

Η μοιρολατρεία δεν είναι η σωστή προσέγγιση

Στην Ανατολή οι άνθρωποι βλέπουν τα πράγματα από διαφορετική σκοπιά. Δεν τους απασχολεί και τόσο το ποιοι υπήρξαν στην περασμένη τους ζωή. Πιστεύουν ότι αν είναι φτωχοί, πεινασμένοι, εξαθλιωμένοι, αν χρωστάνε στο γαιοκτήμονα, αν μετά βίας μπορούν να θρέψουν την οικογένειά τους, αυτό σημαίνει ότι υπήρξαν τρομερά κακοί στο παρελθόν. Πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται στο Νόμο του Κάρμα – ότι επειδή υπήρξαν τόσο κακοί, τόσο απαίσιοι και φοβεροί, τόσο χαμηλού επιπέδου άνθρωποι στην περασμένη τους ζωή, τους αξίζει η μιζέρια που περνάνε τώρα. Αυτό το πιστεύουν: έτσι λέει η διδασκαλία. Κι ακόμα, επειδή ακριβώς πρόκειται για το Νόμο του Κάρμα, πιστεύουν πως δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για ν' αλλάξουν το ριζικό τους. Το δέχονται ολοκληρωτικά, μοιρολατρικά, ως αυτό που τους πρέπει σύμφωνα με το νόμο. Και πιστεύουν επίσης ότι, αν δεχτούν τη μοίρα τους ταπεινά και προσπαθήσουν να είναι "καλοί", θ' ανταμειφτούν με μια ζωή σε ανώτερη θέση την επόμενη φορά που θα ενσαρκωθούν. Αν υπάρχει κάτι που έχει κρατήσει την Ανατολή χαμηλά από την άποψη του βιοτικού επιπέδου, της κοινωνικής ευτυχίας, της κοινωνικής δημοκρατίας και της ισότητας, αυτό είναι η αποδοχή του Νόμου του Κάρμα μ' αυτή την έννοια. Τίποτα δεν εμποδίζει τους παρίες της Ινδίας να μεταμορφώσουν τη ζωή τους παρά μόνο η πεποίθησή τους ότι είναι παρίες επειδή έκαναν κακές πράξεις σε προηγούμενες ζωές. Έτσι, τόσο η ανατολική όσο και η δυτική σκοπιά χρειάζεται να φτάσουν σε κάποιου είδους ισορροπία στον τρόπο που προσεγγίζουν αυτούς τους δυο μεγάλους νόμους: το Νόμο του Κάρμα, της Αιτίας και του Αποτελέσματος, και το Νόμο της Αναγέννησης, που είναι φυσική απόρροια του πρώτου.

Συνέχεια (Μέρος Β΄)
* * *